Terimler Sözlüğü

Ulustrans > Terimler Sözlüğü

Lojistikte Kullanılan Terimler

Lojistik sektöründe sıkça karşılaşılan terimlerin açıklamalarına buradan ulaşabilirsiniz.

  • Freight: Taşıma ücreti veya taşınan yük.
  • Cargo: Ticari yük, mal.
  • Consignment: Gönderi, sevkiyat.
  • Shipment: Nakliyat işlemi.
  • Carrier: Taşıyıcı firma (kara, hava, deniz, demiryolu).
  • Freight Forwarder: Taşımayı organize eden lojistik firması.
  • 3PL (Third-Party Logistics): Dış kaynaklı lojistik hizmet sağlayıcısı.
  • 4PL (Fourth-Party Logistics): Tüm tedarik zinciri süreçlerini yöneten lojistik hizmet sağlayıcısı.
  • Reverse Logistics: İade ve geri dönüşüm süreçlerinin yönetimi.
  • Supply Chain Management (SCM): Tedarik zinciri yönetimi.
  • Lead Time: Siparişten teslimata kadar geçen süre.

Konteyner Taşımacılığı

  • FCL (Full Container Load): Tam konteyner yüklemesi.
  • LCL (Less than Container Load): Parsiyel (konteynerin bir kısmı kiralanır).
  • OOG (Out of Gauge): Standart ölçüleri aşan yük.
  • Flat Rack Container: Büyük ve ağır yükler için açık konteyner.
  • Open Top Container: Üstü açık konteyner, vinçle yükleme yapılır.
  • Reefer Container: Soğutmalı konteyner.

Teslimat ve Belgeler

  • B/L (Bill of Lading): Konşimento, taşıma sözleşmesi ve teslim belgesi.
  • SWB (Sea Waybill): Teslimat belgesi, malların alıcıya doğrudan teslim edilmesini sağlar.
  • Demurrage: Konteynerin limanda fazla kalması sonucu alınan ceza.
  • Detention: Konteynerin sahada fazla tutulması sonucu alınan ceza.

Gemi ve Yük Tipleri

  • Breakbulk Cargo: Konteynersiz parça yük taşımacılığı.
  • Ro-Ro (Roll-on/Roll-off): Tekerlekli yüklerin taşındığı gemi tipi.
  • Vessel: Gemi.
  • Deadweight (DWT): Geminin maksimum taşıma kapasitesi.
  • TEU (Twenty-foot Equivalent Unit): 20 feet konteyner birimi.
  • FEU (Forty-foot Equivalent Unit): 40 feet konteyner birimi.

Denizyolu ve Çoklu Taşımaya Uygun Olanlar:

  • EXW (Ex Works / Fabrikada Teslim): Satıcı, malları kendi tesisinde teslim eder. Tüm taşıma, sigorta ve risk alıcıya aittir.
  • FCA (Free Carrier / Taşıyıcıya Teslim): Satıcı, malları belirlenen yerde taşıyıcıya teslim eder. Risk bu noktada alıcıya geçer.
  • CPT (Carriage Paid To / Taşıma Ücreti Ödenmiş Olarak): Satıcı, taşıma bedelini öder ancak risk mallar taşıyıcıya verildiğinde alıcıya geçer.
  • CIP (Carriage and Insurance Paid To / Taşıma ve Sigorta Ödenmiş Olarak): CPT’ye ek olarak satıcı, sigorta yaptırır. Risk taşıyıcıya teslimde alıcıya geçer.
  • DAP (Delivered at Place / Belirlenen Yerde Teslim): Mallar varış yerinde alıcıya teslim edilir. Gümrük vergileri ve ithalat işlemleri alıcıya aittir.
  • DPU (Delivered at Place Unloaded / Belirlenen Yerde Boşaltılmış Teslim): Satıcı, malları belirtilen yerde boşaltarak teslim eder. Gümrük işlemleri alıcıya aittir.
  • DDP (Delivered Duty Paid / Gümrük Vergileri Ödenmiş Teslim): Satıcı, tüm taşıma ve gümrük masraflarını karşılayarak malları teslim eder. Alıcı sadece ürünü teslim alır.
  • FAS (Free Alongside Ship / Gemi Yanında Teslim): Satıcı, malları gemi yanaşma alanına kadar getirir. Risk orada alıcıya geçer.
  • FOB (Free On Board / Gemide Teslim): Satıcı, malları gemiye yükler. Risk bu noktadan itibaren alıcıya geçer.
  • CFR (Cost and Freight / Masraf ve Navlun Ödenmiş): Satıcı navlun bedelini öder ancak risk, mallar gemiye yüklendiğinde alıcıya geçer.
  • CIF (Cost, Insurance and Freight / Masraf, Sigorta ve Navlun Dahil): CFR’ye ek olarak satıcı sigorta da yaptırır. Risk yine gemiye yüklemede alıcıya geçer.
  • AWB (Air Waybill): Hava konşimentosu.
  • ULD (Unit Load Device): Kargo yüklemelerinde kullanılan standart konteyner ve paletler.
  • OBC (On-Board Courier): El taşıyıcısı ile ekspres taşımacılık.
  • DGR (Dangerous Goods Regulation): Tehlikeli madde taşıma kuralları.
  • Fuel Surcharge (FSC): Yakıt farkı nedeniyle alınan ek ücret.
  • Security Surcharge (SSC): Güvenlik için alınan ek ücret.
  • Transit Time: Taşımanın gerçekleşme süresi.
  • FTL (Full Truck Load): Tam kamyon yüklemesi.
  • LTL (Less than Truck Load): Parsiyel yük taşımacılığı.
  • Groupage: Farklı müşterilere ait yüklerin birleştirilerek taşınması.
  • CMR Document: Uluslararası karayolu taşımacılığı konşimentosu.
  • POD (Proof of Delivery): Teslimat kanıt belgesi.
  • Minivan Express: Küçük araçlarla hızlı teslimat.
  • ADR Cargo: Tehlikeli madde taşımacılığına uygun yükler.
  • CIM (International Rail Consignment Note): Demiryolu taşıma konşimentosu.
  • Intermodal Transport: Birden fazla taşıma modu ile yük taşımak (konteyner değişmeden).
  • Multimodal Transport: Farklı taşıma modları kullanılarak yapılan taşımacılık (tek sözleşme).
  • Incoterms: Uluslararası ticaret teslim şekilleri.
  • HS Code: Mal sınıflandırması için uluslararası gümrük kodu.
  • Customs Clearance: Gümrük işlemleri.
  • Bonded Warehouse: Gümrüklü antrepo.
  • Duty: Gümrük vergisi.
  • Tariff: Vergi oranı veya gümrük tarifesi.
  • MSDS (Material Safety Data Sheet): Tehlikeli maddeler için güvenlik bilgi formu.
  • Bonded Warehouse: Gümrüklü depo.
  • Back-to-Back Storage: Rafların arka arkaya yerleştirilmesiyle maksimum kapasite.
  • Mezzanine Storage: Depolama alanını artıran katlı raf sistemleri.
  • Cross-Docking: Ürünler depoya alınmadan direkt aktarılarak gönderilir.
  • Flow-Through Operations: Depoya giriş yapan ürünlerin hızla sevk edilmesi, depoda uzun süre kalmadan süreçlerin ilerlemesi.
  • VMI (Vendor Managed Inventory): Tedarikçinin stok ve sipariş süreçlerini yönettiği model.
  • FIFO / LIFO / FEFO:
  • FIFO: First In First Out (İlk giren ürün, ilk çıkar).
  • LIFO: Last In First Out (Son giren ürün, ilk çıkar).
  • FEFO: First Expired First Out (Önce son kullanma tarihi yaklaşan ürün çıkar).
  • SKT, LOT, Serial Number Tracking: Ürünlerin son kullanma tarihi, lot ve seri numarası ile izlenmesi.
  • VAS (Value Added Services): Etiketleme, paketleme, kalite kontrol gibi ek hizmetler.
  • Quick Product Backup: Hızlı yedek ürün tedariki.
  • ADR Storage: Tehlikeli madde ürünleri için özel depolama alanı.
  • ETA (Estimated Time of Arrival): Varış için tahmini zaman.
  • ETD (Estimated Time of Departure): Kalkış için tahmini zaman.
  • ATA / ATD:
  • ATA: Actual Time of Arrival (Gerçek varış zamanı).
  • ATD: Actual Time of Departure (Gerçek çıkış zamanı).
  • Tracking and Visibility: Yük ve sevkiyat takibi.
  • KPI (Key Performance Indicator): Performans göstergeleri.
  • SLA (Service Level Agreement): Hizmet Seviyesi Anlaşması.
  • Freight Collect: Navlun ücretinin alıcı tarafından ödenmesi.
  • Freight Prepaid: Navlun ücretinin satıcı tarafından ödenmesi.